İtikâf, kelime anlamı “kendini hapsetme”, “durma” ve bekleme” olan bir ibadettir. Cami veya mescitlerde belli bir süre ibadet etmek demektir. Beş vakit namaz kılınan mescitlerde yapılabilen bir ibadettir. Özellikle Ramazan Ayı’nın son 10 günü itikâfa girilen günlerdir.
Kur’an-ı Kerim’de ve hadislerde de bahsi geçen itikâf, önemli ve faziletli bir ibadettir. İtikâfa girmek için dil ile niyet edilmesi gerekir. İtikâf için genellikle kalabalık cemaati olan cami ve mescitler tercih edilir. İtikâfta kalınan sürede bol bol Kur’an-ı Kerim ve hadis okunur, Allah zikredilir, namaz kılınır, tefekkür edilir. İtikâftaki süre zarfından temiz elbise giymek ve güzel kokular sürünmek adaptandır. İtikâfa giren kişi mescitte yer, içer ve uyur.
İtikâf Çeşitleri
- Vacip itikâf: Bir adak sonucu girilen itikâftır. En 1 gün itikâfta kalmak gerekir. Gündüzleri oruç tutulur.
- Sünnet itikâf: Ramazan Ayı’ın son 10 gününü itikâfla geçirmek sünnettir. Hz. Muhammed (sav), her Ramazan’ın son 10 günü itikâfa girmiştir. Bu itikâfta Ramazan’da olduğu için gündüzleri oruçlu geçirilir. Bir yerde bir kişi Ramazan’ın son 10 günü itikâfa girse, bu yerde yaşayan diğer kişilerin üzerinden itikâfa girme görevi düşer. Yani her yerleşim birimi için itikâf, sünnet-i kifâye hükmündedir.
- Mendup itikâf: Vacip ve sünnet itikâfların dışında müstehab olan bir itikâftır. Bu itikâfın herhangi bir günü veya vakti yoktur. Oruç tutmak da şart değildir. Mescide giren bir kişi, itikâfa niyet etmesi halinde mescitte kaldığı süreyi itikâfta geçirmiş sayılır.
İtikâf Hakkında Bazı Bilgiler
- Kur’an-ı Kerim’de Ramazan Ayı’ndan bahsedilirken itikâfla ilgili şöyle buyrulur: ”Camilerde itikâfta iken de hanımlarınıza yaklaşmayın.” (Bakara, 2/187).
- Peygamber Efendimiz (sav), Ramazan Ayı içinde veya son 10 gününde itikâf yapmıştır.
- Mescid-i Haram, Mescid-i Nebevî ve Mescid-i Aksa’da girilen itikâflar, en faziletli itikâflardır.
- Hanefi mezhebine göre içinde 5 vakit namaz kılınan her mescit veya camide itikâf yapılabilir.
- Hanefi ve Maliki mezheplerine göre en az 1 gün itikâfta kalmak nafile ibadettir.
- Erkekler mescitte, kadınlar evlerinde itikâfa girebilir.
- Kadınlar, kocalarından izin alarak itikâfa girebilir.
- Cünüplük itikâfı bozmaz. İhtilam olunursa dışarı çıkıp gusül abdesti alınarak itikâfa devam edilebilir.
- Cinsi münasebet, tuvalet gibi zaruri ihtiyaçlar dışında mescitten çıkmak, bayılmak itikâfı bozar.