Kurban İbadeti Nedir?
Kurban kelimesi Arapça ka-ru-be kökünden türetilmiş bir kelimedir. “yaklaşmak” anlamına gelir. Terim anlamı; kişinin rabbine yakınlaşmak için sevdiği şeylerden fedakârlık yapmasıdır.
Eski peygamberlerin şeriatlarında kurban ibadeti olduğu gibi, batıl dinlerde de vardır. Dinimiz açısından kurban ibadeti, belli hayvanların kanları akıtılarak gerçekleştirilmektedir. Bununla beraber kurban ibadeti sadece kan akıtmak suretiyle yerine getirilmemiştir. Hz. Adem’in oğullarının ürettikleri ürünleri kurbanlık olarak Allah’a arz ettiklerini Kur’an-ı Kerim haber vermektedir.
Dinimize göre kimler kurban kesmelidir?
Kurban ibadeti vacip bir ibadettir. Kurban Bayramı olarak tayin edilmiş olan Zilhicce ayının 10-13. günlerine ulaşıldığında, kimin elinde yeterli miktarda mal varsa, kurban kesmesi Hanefi mezhebine göre vaciptir. Malın ölçüsü, 80 gram altın karşılığı olan paradır. Bir kişi bu miktardan fazla mala sahipse kurban keser. İmkânı olmayan kimsenin borç alarak kurban kesmesine gerek yoktur.
Hangi hayvanlar kurban edilebilir?
Beş çeşit hayvan kurban edilebilir. Bunlar koyun, keçi, sığır, manda, devedir. Bu hayvanların hem erkeği hem dişisi kurbanlık olarak kesilebilir.
Kurbanlık hayvanın sağlıklı olması, aranan önemli bir özelliktir.
Koyun ve keçinin kurban edilebilmesi için en az bir yaşında, Sığır ve mandanın en az iki yaşında, Devenin ise en az beş yaşında, olması gereklidir. Daha küçük olurlarsa, ibadet gayesiyle kesilemezler. Eğer koyun ve keçi kilosu ve görüntüsü itibariyle bir yaşında gibi gözüküyorsa kurbanlık olabilir.
Hangi hayvanlar kurban edilemez?
Kümes hayvanları ve evcil olmayan hayvanlar kurban edilemez. Yani tavuk, kaz, ördek, hindi gibi kümes hayvanları ile geyik, bufalo, zürafa, ceylan gibi evcilleştirilmemiş hayvan türleri, etlerini yemek helal olmakla beraber, kurbanlık olarak kesilemez.
Deniz hayvanları ve kuşlar da kurbanlık olarak değerlendirilemez.
Kesilen kurbanlığa ilişkin hükümler
Kurban eti üç kısma ayrılır. Bir bölümü ihtiyaç sahiplerine pay edilirken, bir kısmı yakın komşu ve akrabaya dağıtılır. Bir bölümü de evde istifade edilmesi için ayrılır.
Kurbanlığın eti ve derisi satılamaz. Kasaba ücret olarak verilemez. Derisi ve sakatatı satılırsa parası bir hayır faaliyetine harcanır veya hayır kurumuna bağışlanır.
Kurbanın etinden zengin fakir herkes yiyebilir. Sadece adak kurbanı bunun istisnasıdır. Adak kurbanını kesen kişi ve ailesi ondan yiyemez. Tamamının dağıtılması gerekir.
Kurban ibadeti zengin ve fakir arasında yakınlaşmayı temin eden, imkânı olsun veya olmasın herkesin et yiyebilmesini temin eden sosyal bir ibadettir. Bu ibadet sayesinde bayram sevinci tüm toplum katmanlarını sarar.