Ramazan Hilali Nedir?
Gökyüzündeki Ay’ın batı tarafında görüldüğü ilk günlerindeki yay biçimi şekline hilal denir. Hilal, yeni ay, ayça kelimeleri hep aynı anlama gelir. Bilindiği üzere Hicri takvimde aylar, gökyüzündeki ayın dünyanın etrafında bir tur dönüşüyle ilgilidir. Hicri aylar, hilalin batıda görülmesiyle başlar. Hilalin tekrar batıda görünmesi bazen yirmi dokuz bazen de otuz gün sonra olmaktadır. Yani hicri takvimin ayları ya yirmi dokuz ya da otuz gündür. Bu günler içerisinde ay gökyüzünde değişik şekillerde görünür ki bunlara ayın evreleri denir. Hicri takvimde bir ay başladığı zaman gökyüzündeki ay önce içi sola dönük bir yay şeklinde batı tarafında görünür ki buna hilal denir. Ramazan Hilali de bunun gibidir.
Ramazan Hilali Ne Zaman Gözükür?
Ayın hilal şeklinden sonra ilk dördün, şişkin ay, dolunay, son dördün ve yeni ay gibi evreleri meydana gelir. Bu evreler her ay tekrar eder. Bir hicri yılda ay dünyamızın etrafında on iki kez döner. Bu evreler her ay yeniden tekrar eder. İşte hicri takvimin dokuzuncu ayı olan ramazan ayı geldiğinde gökyüzünde ayın başlangıcını simgeleyen hilale Ramazan Hilali denir.
Ramazan hilalini önemli kılan, görünmesiyle birlikte ramazan orucunun başlayacak olmasıdır. Şevval ayı hilalinin görülmesi ile de oruç sona erer, bayram yapılır. Çünkü Ebu Hureyre’den rivayet edildiğine göre Peygamber Efendimiz şöyle buyurmaktadır: “Ramazan orucunuzu hilali gördüğünüzde tutun. Hilali gördüğünüzde açın. Şayet hava kapalı olursa (ay’ın tespitine engel olursa) otuza tamamlayınız.” Bu durum, ramazan hilalinin her yıl özel olarak takip edilmesini gerektiriyor. Ramazandan önceki ay olan Şaban ayının yirmi dokuzuncu günü hilal gözetlenir; şayet hilal görülmezse Şaban ayı otuza tamamlanır ve sonra Ramazan orucuna başlanır. Kur’an-ı Kerim’de Allah (c.c) Bakara suresinin 185. ayetinde konu ile ilgili şöyle buyuruyor: “ (O sayılı günler) Ramazan ay’ıdır. İnsanlar için bir (rehber ve) hidayet kaynağı olan Kur’an bu ayda indirilmiştir. Öyleyse sizden kim bu ay’a erişirse (bu ay’ın hilalini görürse) oruç tutsun”
Bütün toplumlarda güneş ve ayın hareketleri ay ve yıl hesaplamalarında ölçüt olarak kullanılmıştır. Kameri takvim (hicri), ay ve yıl hesabında ayın hareketlerini esas almaktadır. Müslümanlar hac ve oruç ibadetlerinin vaktini bu kameri takvime göre belirlerler. Kur’ân’da şöyle buyurulmaktadır: “Sana hilalleri soruyorlar. De ki: Onlar, insanlar ve hac için vakit ölçüleridir” (Bakara, 2/ 189). Ramazan hilali de bu ölçülerden biridir.